Olweus

Grenivíkurskóli er Olweusar-skóli. Í Grenivíkurskóla er lögð áhersla á jákvæð og uppbyggjandi samskipti. Í skólanum er litið svo á að það sé samstarfsverkefni heimila og skóla að stuðla að velferð nemenda. Yfirlýst stefna skólans er; VIÐ LEGGJUM EKKI AÐRA Í EINELTI.

Í Grenivíkurskóla eiga allir rétt á að geta stundað nám og notið félagslífs án þess að óttast einelti eða annað ofbeldi. Einelti er litið alvarlegum augum og þegar upp koma mál í skólanum þar sem grunur leikur á að um slíkt sé að ræða er tekið á málinu strax. Mikilvægt er að hafa í huga að ekki er öll stríðni, áflog, samskiptavandamál eða vanlíðan nemenda einelti. Það þýðir samt ekki að slíkan vanda eigi að láta afskiptalausan. Til þess að leysa vanda sem upp er kominn og koma í veg fyrir einelti þarf samstillt átak og ábyrgð nemenda, foreldra/forráðamanna, kennara og annarra starfsmanna skólans.

Skilgreining á einelti

Einelti er síendurtekið áreiti eða ofbeldi, líkamlegt, andlegt eða félagslegt, sem stýrt er af einstaklingi eða hópi og beinist að ákveðnum aðila sem ekki getur varið sig. Einelti er markviss misbeiting valds þar sem reynt er að niðurlægja þolandann. Einelti birtist í ýmsum myndum, til dæmis eftirfarandi:

Munnlegar árásir: Uppnefni, útskúfun, niðurlægjandi athugasemdir, hvíslast á um þolandann, fliss og hlátur. Endurtekin stríðni.

Félagslegt einelti: Barnið er skilið útundan í leikjum, því er ekki boðið í afmælisveislur eða aðrar uppákomur hjá bekkjarfélögum, enginn af bekkjarfélögum mætir í afmæli hjá því. Barnið er hundsað.

Andlegt einelti: Barnið er þvingað til að gera eitthvað sem því er mjög á móti skapi, stríðir á móti réttlætiskennd þess og sjálfsvirðingu. Barninu getur verið skipað í þjónustuhlutverk gagnvart félögum sínum eða jafnvel látið eyðileggja eigur annarra eða skólans.

Líkamlegar árásir: Barsmíðar, spörk, hrindingar, skemmdarverk, eigum þolandans stolið t.d. skólatösku, íþróttafatnaði, reiðhjóli eða peningum.

Rafrænt einelti: Stríðni og áreitni í gegnum internetið, farsíma og aðra stafræna miðla.

Einelti er alls ekki ásættanlegt! Það er böl sem skerðir rétt þess sem fyrir verður til þess að njóta lífsins. Einelti í æsku getur verið afdrifaríkt og getur komið í veg fyrir að þeir sem fyrir því verða eða beita, nái að þroska með sér eðlilega sjálfsmynd, sjálfstraust og lífssýn.

Forvarnir

Einelti er ekki liðið undir neinum kringumstæðum og er litið á það sem alvarlegt brot á skólareglum. Starfsfólk skólans berst gegn því með öllum tiltækum ráðum og ef það verður vart við andfélagslega hegðun ber því að stoppa hana þegar í stað. Mikilvægt er að allir þeir sem vitneskju hafa um eineltismál tilkynni það til skólans svo hægt sé að vinna markvisst að því að stoppa eineltið.

Vísbendingar um einelti

Nemandinn:

• vill ekki fara í skólann, mætir iðulega of seint eða skrópar

• forðast ákveðnar aðstæður í skólanum, t.d. leikfimi og sund

• skortir einbeitingu og fer að ganga illa í námi

• sýnir vanlíðan en vill ekki segja af hverju, kvartar frekar um höfuðverk og

magaverk

• missir sjálfstraustið eða sýnir aðrar breytingar á skapgerð

• breytir svefn- og matarvenjum

• er einn og hefur ekki félagsskap annarra

• kemur heim með skemmdar eigur

• er með marbletti og skrámur sem hann getur ekki útskýrt

Hlutverk aðila í forvörnum og viðbrögðum við einelti

Skóli

Öllum starfsmönnum skólans ber að kynna sér eineltisáætlunina og funda reglulega þar sem farið er yfir þessi mál.
Öflug og virk gæsla í frímínútum, íþróttahúsi og annarri starfsemi á vegum skólans.
Bekkjarreglur gegn einelti eru settar í hverjum bekk og bekkjarfundir haldnir vikulega. Bekkjarreglur gegn einelti eru sýnilegar í stofum nemenda.
Lögð er fyrir könnun Olweusar á umfangi eineltis hjá nemendum í 5.-10. bekk á hverju ári.
Tengslakannanir eru lagðar fyrir reglulega.
Allir starfsmenn bera ábyrgð á að skrá andfélagslega hegðun nemenda og koma henni til umsjónarkennara.
Skólastjóri sér um að árlega fari fram fræðsla og umræða um stefnu skólans í eineltismálum. Fræðslan skal vera ætluð nemendum, foreldrum og starfsfólki.
Eineltisáætlun skólans er reglulega yfirfarin og endurskoðuð.

Foreldrar/forráðamenn

Eru vakandi fyrir vellíðan, námsgengi og félagslegri stöðu barna sinna.
Styðja stefnu skólans, eru fyrirmyndir barna sinna þegar kemur að því að bera virðingu fyrir öðrum og hvetja börn sín til góðra samskipta við skólafélaga sína.
Samvinna heimilis og skóla er skilyrði þess að vel gangi.
Foreldrar láti skólann vita ef þeir hafa grun um einelti.
Foreldrar allra barna fá ítarlegan bækling sem fjallar um einelti og til hvaða ráða skuli grípa ef það kemur upp.
Foreldrafundur um málefni sem tengjast einelti er haldinn a.m.k. einu einni á skólaárinu.
Foreldrar/forráðamenn hafi greiðan aðgang að upplýsingum um stefnu skólans í eineltismálum.

Nemendur

Taka afstöðu gegn einelti og ofbeldi og láta vita ef þeir verða varir við slíkt.
Allir nemendur tileinka sér og fara eftir skólareglum og bekkjarreglum gegn einelti
Regluleg fræðsla er fyrir nemendur um einelti.
Allir umsjónarkennarar hafa reglulega bekkjarfundi sem stuðla að betri líðan, samskiptum og hegðun.
Umsjónarkennarar taka nemendur í viðtal a.m.k. einu sinni á hverju skólaári þar sem rætt er um líðan nemenda og stöðu þeirra í hópnum.
Nemendur þjálfast í að vinna í hópum og sýna hver öðrum tillitssemi, sveigjanleika og umburðarlyndi.

Það er alvarlegt ef gerendur eineltis fá óáreittir að komast upp með ofbeldisfulla og andfélagslega hegðun. Sýnt hefur verið fram á fylgni milli slíkrar hegðunar til lengri tíma og þess að leiðast út í afbrot síðar á ævinni.

Ferli í eineltismálum

Ef grunur um einelti berst til skólans, vinnur viðkomandi umsjónarkennari með aðstoð annars starfsfólks skólans eftir eftirfarandi ferillýsingu:

Umsjónarkennari eða starfsmaður sem fær grun um einelti

Skráir málsatvik í sérstaka skráningarmöppu um einelti og tilkynnir umsjónarkennara og skólastjóra um málið. Umsjónarkennari og skólastjóri fylgja svo málinu eftir.
Umsjónarkennari hefur samband við aðra starfsmenn skólans, lætur þá vita að um grun um einelti sé að ræða og biður þá um að fylgjast sérlega vel með geranda og þolanda.
Umsjónarkennari notar gátlista á ferlisáætlun (sjá fylgiskjal á bls. 5) við úrvinnslu vegna tilkynningar um grun um einelti og skráir upplýsingarnar hjá sér.
Ef um einelti er að ræða fer áframhaldandi ferli skv. ferlisáætlun (sjá fylgiskjal á bls. 5) í gang.
Málinu er vísað til nemendaverndarráðs ásamt skráningu á málsatvikum í samráði við skólastjóra ef ekki tekst að uppræta eineltið.
Mikilvægt er að skrá allt ferlið niður á blað og geyma á öruggum stað.

Ef mál koma upp sem varða nemendur og starfsfólk ber að hafa samband við skólastjóra.

Ef umsjónarkennari telur málið sér of skylt eða telur sig ekki ráða við það er því vísað til skólastjóra.

Ef grunur um einelti kemur upp meðal starfsmanna skal hafa samband við trúnaðarmann eða skólastjóra. Skráningarblað um eineltismál er sett í möppu sem er geymd undir eftirliti skólastjóra. Gætt verður fyllsta trúnaðar við meðferð gagna.

Eftirlit og mat

Skólastjóri ber ábyrgð á að upplýsingar um öll eineltismál sem upp koma séu skráðar á þar til gerð skráningarblöð. Þar komi fram lýsing á hvernig tekið var á málinu, hvernig það leystist og hverjir eiga að fylgja málinu eftir.
Skólastjóri skal kynna nýjum starfsmönnum stefnu skólans í eineltismálum.
Stjórnendur skólans sjái til þess að starfsmenn hafi svigrúm til að taka á eineltismálum og vinna að úrlausn þeirra á vinnutíma sínum.
Skólastjóri sér um að stefnan sé endurskoðuð reglulega og að eineltiskönnun sé framkvæmd árlega og að tengslakannanir séu reglulega lagðar fyrir.